माया आचार्य नेपालमा महिला हिंसाका घटना न्यूनीकरण भएको छैन । किनकि समाजमा लैङ्गिक हिंसा, घरेलु हिंसा, जबरजस्ती करणी, बोक्सीको आरोप, चेली बेचबिखन, यौन हिंसा, तेजाब आक्रमण, छाउपडी, देउकी, झुमा राख्ने, बालविवाह, दाइजोको निहुँमा यातना दिने र हत्या गर्नेजस्ता क्रियाकलापले नेपाली महिला हिंसाको सिकार बन्न बाध्य छन् । देशमा जस्तोसुकै परिवर्तन भए पनि महिलालाई हेर्ने दृष्ट्रिकोणमा परिवर्तन हुन सकेको छैन । एक्काइसौँ शताब्दीमा समेत महिला अझै आत्मनिर्भर र सक्षम हुन नसक्नुका कारण हरेक खालको हिंसा सहन बाध्य छन् । महिलामाथि हुने लैङ्गिक हिंसा, शारीरिक, मानसिक र यौनजन्य हिंसा चरम उत्कर्षमा पुगेका छन् । महिला
इन्द्र अधिकारी भ्रष्टाचार नेपाली जनजिब्रोमा अत्यधिक प्रयोग हुने थोरै शब्दहरूमध्ये पर्ने गर्छ । यस्तो कुनै कार्यक्रम, भाषण, छलफल र बहस भेटिँदैन, जहाँ भ्रष्टाचारको कुरा नउठेको होस् । केही दिनअघि मात्र सम्पन्न नेकपा माओवादीको महाधिवेशनमा माओवादी आन्दोलन कमजोर हुनुमा दलका नेताहरूको अपारदर्शी आर्थिक जीवन जिम्मेवार रहेको भन्दै नेताहरूको आम्दानीको स्रोत र सम्पत्ति छानबिन र अपारदर्शी रूपमा सम्पत्ति थुपार्ने नेताहरूलाई कारबाही गर्नुपर्नेसम्मको कुरा जोडतोडले उठ्यो । भ्रष्टाचार नेपालको पुरानै रोग हो । पृथ्वीनारायण शाहले ‘घुस लिने र दिने दुवै देशका शत्रु हुन्’ भनेको भनी प्रचारि
गौरीबहादुर कार्की मेडिकल कलेजहरूले विद्यार्थीसँग बढी शुल्क लिएको सम्बन्धी विवाद नयाँ होइन । पहिलेपहिले, विश्वविद्यालयबाट प्रवेश परीक्षा दिनु नपर्ने बेलामा कलेजहरू आफैंले नेपाली र भारतीय कमजोर विद्यार्थीहरूलाई करोडभन्दा बढी शुल्क लिएर भर्ना गर्थे । कतैबाट नियन्त्रण थिएन । डा. गोविन्द केसीको अभियानपछि विश्वविद्यालयको प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण गरेकाहरूले मात्र भर्ना पाउने भए । सरकारले अध्ययन शुल्क निर्धारण गर्न थाल्यो । राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा ऐन, २०७५ को दफा ५ अनुसार चिकित्सा शिक्षा आयोग गठन भएको छ । सोही आयोगले ऐनको दफा १८ बमोजिम एमबीबीएस अध्ययनको शुल्क निर्धारण गर्छ । पहिलो वर
उषा थपलिया मार्क्सले समाजवादको वैचारिक सिद्धान्त प्रतिपादन गरे भने लेनिनले कम्युनिस्ट पार्टीर्का लागि आवश्यक पर्ने संगठनात्मक सिद्धान्त । लेनिनको त्यही संगठनात्मक सिद्धान्त जनवादी केन्द्रीयताको नामले चिनिन्छ । यसले पार्टीको आन्तरिक प्रणालीभित्र वैचारिक बहस र प्रजातान्त्रिक पद्धतिको अपरिहार्यतालाई जसरी वकालत गर्छ, पार्टीभित्र कायम रहनुपर्ने अनुशासनलाई पनि उत्ति नै महत्त्व दिइनुपर्ने बताउँछ । पार्टीको तल्ला एकाइबाट जनवाद र माथिल्लो निकायबाट केन्द्रीयता लागू हुने लेनिनको सिद्धान्तले निर्दिष्ट गरेको छ । ‘छलफलमा स्वतन्त्रता र निर्णय कार्यान्वयनमा एकरूपता नै जनवादी केन्द्रीयता
डा. साधना प्रतीक्षा राजधानीमा दिन प्रतिदिन चिसो बढिरहेको छ । यसले सर्वसाधारणको दैनिकीलाई नै असहज बनाइरहेको छ । मानिस चिसोबाट जोगिन यथाशक्य प्रयास गरिरहेका छन् तर यहाँका निजी विद्यालयलाई भने बढिरहेको चिसोले छोएकै छैन । उनीहरूको ध्यान केवल कसरी आफ्नो विद्यालयको परीक्षाफल उत्कृष्ट स्थानमा ल्याउने र सोही आधारमा विद्यार्थी भर्ना बढाउने भन्नेमा केन्द्रित देखिएको छ । त्यसैले ती विद्यालयले झिसमिसे बिहानीदेखि नै अतिरिक्त कक्षा सञ्चालन गरिरहेका छन् । यसबाट विद्यालयलाई फाइदा पुगे पनि विद्यार्थीको स्वास्थ्यमा भने नकारात्मक प्रभाव परिरहेको छ । हेर्दा सामान्य लागे पनि बढिरहेको चिसो मौसममा यसरी बिहानी कक्
अरुणा उप्रेती वरिष्ठ चिकित्सक प्रकाशराज रेग्मी भन्छन्, ‘बालबालिकालाई मुटुरोग सानै उमेरमा लाग्नुको मुख्य कारण खराब बोसो हो, जुन बिस्कुट, चाउचाउ दालमोठ, चिजबल्स, आलु चिप्स आदिमा पाइन्छ ।’ पहिले उनी मुटुरोग लागेपछि औषधि गर्थे, अहिले पहिल्यै उपचार गर्नुपर्छ भन्छन् । खराब बोसो अर्थात् ‘ट्रान्स फ्याट’, बाहिरबाट हेर्दा कालो, फोहोर देखिने वस्तु होइन । खराब बोसो भएको खानेकुराले शरीरलाई बिस्तारै खोक्रो पार्दै लान्छ । आजको भोलि नै यसको असर देखिँदैन, धमिराले खाएझैं बिस्तारै देखिन्छ । जनस्वास्थ्यकर्मीहरूलाई सबभन्दा दुःख त तब हुन्छ जब आमा–बाले नै माया गरेर
डा. अतीन्द्र दाहाललामो समयदेखि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेबाट संसद्का काम कारबाहीलाई अवरोध गर्ने कार्य हुँदै आएको छ । हुन त एमालेका अध्यक्षले आपूm प्रधानमन्त्री रहँदा पनि असंवैधानिक हिसाबले दुई पटक प्रतिनिधि सभा विघटन गर्नुभएको थियो । त्यसैले हरहालतमा यो प्रतिनिधि सभालाई कामकाज विहीन, निस्प्रभावी, विजिनेस विमुख र परिणाम रहित बनाउनु नै उहाँ अनि उहाँको दलको अभिप्राय हो भन्नेहरू पनि छन् । प्रजातन्त्रमा दलका आफ्ना फरक राजनीतिक मतमतान्तर स्वाभाविक हो तर लामो समय संसद्मा अनावश्यक माथापच्ची गर्दा र यसलाई नियमित कार्यसम्पादनबाट विमुख पार्दा आम मानिसमा यो प्रणालीप्रति नै निराशा जाग्न स
मीना पौडेल २०५५ सालको हिउँदमास मार्टिन चौतारीद्वारा आयोजित नेपालमा यौन व्यवसाय र महिला बेचबिखनबीच भिन्नता र समानतासम्बन्धी छलफलमा मलाई प्रमुख वक्ताका रूपमा बोलाइएको थियो । मार्टिन चौतारीको तत्कालीन नेतृत्वले मलाई किन छान्यो, त्यो त म जान्दिनँ, तर त्यस बेला क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा यौनकर्मी श्रमिकहरूको अधिकारको आवाज घन्किरहेको थियो । र, नेपालमा सार्वजनिक बहसको विषय नभए पनि मचाहिँ एसियाली महिला मानव अधिकार परिषद्को नेपाल प्रतिनिधिका हैसियतमा, बेचिएर फर्केका तर समाज र परिवारले बहिष्कार गरेका कारण काठमाडौं, पोखरा, भैरहवा, नेपालगन्ज, धनगढी, महेन्द्रनगर र विराटनगरका सडकहरूम
सुमिना महिला शरीरलाई विशेष महत्त्व दिनु भनेको महिला चेतना र विचारलाई ओझेलमा पार्नु हो । यसले महिला शारीरिक एवम् प्राकृतिक गुण वा अवगुणहरूका कारण शक्तिशाली या कमजोर, महान् या नीच र पूज्या या भोग्या हुन् भन्ने मान्यतालाई स्थापित गर्छ । साथै यसले उनीहरू शारीरिक श्रम गर्न सक्छन्, तर मानसिक र बौद्धिक ‘स्पेस’ हरूमा असफल हुन्छन् भन्ने स्त्रीद्वेषी भाष्यको पनि वकालत गर्छ । वास्तवमा चेतना र पदार्थको अन्तरसम्बन्ध नै समग्र मानव जीवन हो । मान्छे सबैभन्दा पहिले मान्छे हुन्छ, अनि मात्र ऊ महिला या पुरुष हुन्छ । तर, समाजमा महिला र पुरुषबीच विभाजन खिचेर एउटालाई पूर्ण मान्छे र अर्कोल
आरसी न्यौपाने मानव जातिको उत्पत्तिपछि उसको जीवन अस्तित्व रक्षार्थ सङ्घर्ष अनिवार्य सर्त बन्यो । अस्तित्व रक्षार्थ सिर्जित कृषि कर्म, भाषा, वेशभूषा, आवास, गाँस, बास, कपास र चालचलन, उठबस, नाचगान, कला र साहित्यजस्ता संस्कृति मानव समाजमा पल्लवित बने । सामाजिक यथार्थको प्रतिविम्बित समुच्चयमा विचार, सिद्धान्त, दर्शन, ज्ञानविज्ञान, कला, आस्था, नैतिक मूल्य, मान्यता, आदर्श एवं परम्परा, धर्म, प्रथा तथा चालचलन समाविष्ट भए । संस्कृति आत्मिक, भौतिक, आर्थिक, राजनीतिक, सामाजिक अभ्युदयका सम्यक् चेतनाहरूको समुच्चय हो । संस्कृतिले मानिसका निजी एवं सार्वजनिक जीवनका समग्र स्वरूपको निर्माण, निर्देशन र न
नेपालीबाट युनिकोड / युनिकोडबाट नेपाली
Copyright © 2020 / 2024 - Gamakpost.com All rights reserved
