बाबुराम राई बढी कार्बन उत्सर्जनले पृथ्वी दिनानुदिन तातिँदै गएबाट जलवायु परिर्वतन भइरहेको छ । विकसित राष्ट्रहरूले खनिज पदार्थको अत्यधिक रूपमा प्रयोग गर्नाले बढी कार्बन उत्सर्जन भएको हो । चीनले ३० प्रतिशत र अमेरिकाले ११ प्रतिशत कार्बन उत्सर्जन गरिरहेका छन् । नेपालमा भइरहेको खनिजजन्य पदार्थको प्रयोग, फोहोरमैलाको जलन र वन डढेलो आदिका कारणबाट कार्बन उत्सर्जन भइरहेको छ तर यो नगन्य रूपमा ०.१ प्रतिशत मात्र रहेको छ । आज विश्वमा जलवायु परिवर्तन एउटा ठूलो चुनौतीका रूपमा देखा परेको छ, जसका कारण पृथ्वीमा विभिन्न प्रकारका संकट उत्पन्न भइरहेका छन् । हिमालहरू हिउँविहीन बन्दै छन्
फाईल फोटो। हरि रोका प्रचण्ड सरकारको पतन अनिवार्य बन्दै गएको कुरा कतैबाट लुकेको थिएन । डेढ वर्षअघि एमालेको फेर समातेर प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बन्न लागेका बेला उनका सहयोगी साथीभाइलाई मैले भनेको थिएँ, ‘उहाँले अब प्रधानमन्त्री नबन्नु राम्रो ।’ त्यतिबेला साथीहरूले अमिलो अनुहार लगाएका थिए । तर मसँग तीनवटा सीधा तर्क थिए । पहिलो, तेस्रो दल त्यसमाथि पहिलो र दोस्रो पार्टीको भन्दा एकतिहाइ हाराहारी सिट संख्या भएको पार्टीले प्रधानमन्त्री खोज्नु श्रेयस्कर हुँदैन । कथंकदाचित कुनै किसिमको राजनीतिक तथा सामाजिक अप्ठ्यारो आइलाग्दा कमजोर संगठन भएको सरकार प्रमुखका लागि प्रतिरोध गर्ने क्ष
राजेन्द्रप्रसाद प्याकुरेल हाम्रो संघीय प्रणाली प्रशासनिक स्वायत्ततासहितको हो । स्थानीय सरकारमा प्रशासनिक स्वायत्तता हुन्छ भन्ने विषयलाई संविधानले नै अंगीकार गरेको छ । संविधानको धारा २८५ ले नेपाल सरकार, प्रदेश मन्त्रिपरिषद् र गाउँ/नगर कार्यपालिकाले आफ्नो प्रशासन सञ्चालन गर्न आवश्यकतानुसार कानुनबमोजिम विभिन्न सरकारी सेवा गठन गर्न सक्ने व्यवस्था गरेको छ । धारा ३०२ मा नेपाल सरकारले कानुनबमोजिम आफ्ना कर्मचारीहरू प्रदेश र स्थानीय तहमा समायोजन गरी सेवा प्रवाहको व्यवस्था मिलाउन सक्ने व्यवस्था छ । संविधानको यही व्यवस्थाबमोजिम कर्मचारी समायोजन ऐन, २०७५ अनुसार संघबाट प्रदेश र स्थानीय
माओवादी र व्यवस्था परिवर्तनराजनीतिक व्यवस्था परिवर्तनका लागि विभिन्न देशमा सशस्त्र क्रान्ति र संघर्ष भएका छन् । उन्नाइसौं शताब्दीको उत्तरार्ध र बीसौं शताब्दीको मध्यसम्म विशेषगरी कम्युनिस्ट पार्टीको नेतृत्वमा ठूला क्रान्ति भएका छन् । सन् १८७१ मा श्रमजीवी मजदुर विद्रोहले पेरिस कम्युनको स्थापना, सन् १९१७ मा रुसमा लेनिनको नेृत्वमा सम्पन्न अक्टोबर क्रान्ति, सन् १९४९ मा माओको नेतृत्वमा चिनियाँ जनवादी कम्युनिस्ट क्रान्ति र सन् १९५९ मा फिडेल क्यास्ट्रोको नेतृत्वमा चे ग्वेभारासहितको क्युबाली क्रान्ति यसका उदाहरण हुन् । यस्ता ठूला क्रान्तिसँगै युरोप र ल्याटिन अमेरिकाका विभिन्न देशमा
इन्द्र अधिकारी एमाले–कांग्रेस गठबन्धन बनेसँगै नेपाली राजनीति फेरि एक पटक तातेको छ । डेढ वर्षदेखि तेस्रो ठूलो दल माओवादी केन्द्रको मियोमा एमाले–कांग्रेस चाकाचुली खेलिरहेका थिए । अहिले परिवेश बदलिएर एमाले र कांग्रेस मियोबाहिर एकठाउँमा छन् । पछिल्लो आम निर्वाचनयता मात्रै झन्डै दुई दर्जन पटक मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठन, चौतर्फी अस्तव्यस्तता र निराशामा देश गुज्रिरहेका बेला दुई ठूला दल एकठाउँमा आउँदा नेपाली समाजको एउटा तप्का आशावादी भएको छ । जसरी नयाँ गठबन्धन रातारात, अपारदर्शी हिसाबले र अमुक व्यक्तिको घरमा पुगेर गरियो भनियो र यसमा राष्ट्रपतिको कार्यालयलाई समेत
पूर्ण पी राई कक्षा-३ हो कि ४ मा पढ्दा हो, आफू पढ्ने सप्तकन्या प्राविका हेडसर रत्नबहादुर राई अभिभावकहरूलाई आफ्नो र सहकर्मीहरूको शैक्षिक योग्यता बारेमा भन्दैथिए, “फलना एसएलसी, फलाना अन्डर एसएलसी। म पनि अन्डर एसएलसी।” सबैभन्दा ठूलो सर हेडसर अन्डर एसएलसी भनेपछि मैले बुझें ‘एसएसलीभन्दा ठूलो अन्डर एसएलसी रहेछ ।’ अनि अठोट गरें, “म एसएलसीमा रोकिने छैन, कम्तीमा अन्डर एसएलसी हुन्छु।” कक्षा-४ मै ‘यु-एन–डी-ई-आर अन्डर, अन्डर माने तल’ घोकेको भए पनि अन्डर एसएलसी भनेको एसएलसी भन्दा तल भन्ने बुझन आफूले एसएलसी दिने बेलासम्म लाग्यो। गाउँमा कक्षा-५ मात्र
डा. सुरेश आचार्य नेपाल पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन दोस्रो मितिमा पनि नहुने निश्चित भएको छ । निर्वाचन समितिले केन्द्रीय समितिका लागि उम्मेदवारी दर्ता हुने दिन असार १५ गते मनोनयनको समयभन्दा १५ मिनेटअघि सूचना जारी गरेर तत्काल सृजित असहज वातावरणका कारण निर्वाचनका प्रक्रिया अगाडि बढ्न नसक्ने सूचना जारी गर्नु प¥यो । यसको अरू कुनै कारण थिएन, महासङ्घको सदस्यता टुङ्गो लगाउन महासङ्घ र यसको जिम्मेवारी लिएकाहरूको असक्षमता नै हो । सदस्यता विवाद टुङ्ग्याउनेभन्दा बल्झाउने प्रक्रियामा लगिएका कारण पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन अनिश्चित बनेको हो । सदस्यता टुङ्ग्याउन विधानले प्रत्याभूत
जेबी विश्वकर्मा राजनीतिक दर्शनशास्त्र समाज, राजनीति र अर्थतन्त्रलाई हेर्ने, बुझ्ने र व्याख्या गर्ने विश्व दृष्टिकोण हो । तिनै दृष्टिकोण र विचारका आधारमा राजनीतिक पार्टी र संगठन निर्माण हुने गर्छन् । लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा राजनीतिक पार्टीले राज्य सञ्चालन गर्छन् । यसर्थ, तिनै राजनीतिक पार्टीले अवलम्बन गरेको विचार, सिद्धान्त र दृष्टिकोण नै राज्य सञ्चालनका क्रममा अभ्यासमा आउँछन् । त्यसैले राज्य सञ्चालन गर्ने पार्टीको राजनीतिक दृष्टिकोण के छ भन्ने कुराले जनताको जीवन कस्तो हुन्छ भन्ने कुरा निर्धारण गर्छ । हुन त कुनै राजनीतिक सिद्धान्तको जरुरी छैन भन्ने पार्टी पनि छन् तर
सप्तरी, ११ असार। सप्तरीको बोदेबरसाइन नगरपालिकाले २० वर्ष पछि विवाह गर्ने दलित युवतीलाई २० हजार प्रदान गर्ने भएको छ। नगरपालिकाले ११ औँ नगरसभाले बालविवाह न्यूनीकरणका उदेश्य सहित २० वर्ष पछि विवाह गर्ने दलित युवतीलाई २० नगद दिने निर्णय गरेको हो। बालविवाहविरुद्धको साझा अभियानलाई सफल बनाउन नगरपालिकाको यस कार्यले सहयोग पुग्ने नगर प्रमुख आतेशकुमार सिंहलेले विश्वास व्यक्त गरे। उनले यहाँ अधिकांश बालविवाहभन्दा पनि बालिका विवाहगर्ने चलन छ, यस अभियानले बालबिबाह न्यूनिकरण गर्ने अपेक्षा लिएको बताए। नगरप्रमुख सिंहले भने, ‘उमेर नपुगी विवाह गर्ने चलन अन्त्यका लागि यो अभियान फलदायी हुने ठानेको छु। अभिया
सञ्जिव कार्की क्षमा हाम्रो संस्कार, परम्परा र जीवन पद्धतिको अभिन्न अंग हो । हामी अबोध पशु, जनावर र प्रकृतिसँग समेत क्षमा माग्छौँ र आफ्नो भुल, बाध्यता र परिस्थतिप्रति प्रायश्चित्त गर्छौं । तसर्थ, माफी माग्नु अन्यथा हुँदै होइन । त्यसैले आफूहरूबाट विगतदेखि वर्तमानसम्म हुँदै आएको विभेदविरुद्ध प्रायश्चित्त गर्दै आमदलित समुदायसँग माफी मागेर आफ्नो मानवीयता प्रदर्शन गर्न गैरदलितले ढिलो गर्नुहुँदैन । हाम्रै विश्वास र सनातन परम्परामा क्षमा माग्ने संस्कृति र महानता छ । यसर्थ, आफूजस्तै मानव, तर उत्पीडनमा परेका या पारिएकासँग क्षमा माग्न र मानवीयताको फराकिलो छाती प्रदर्शन गर्न असह
नेपालीबाट युनिकोड / युनिकोडबाट नेपाली
Copyright © 2020 / 2024 - Gamakpost.com All rights reserved
