पूर्वी अफगानिस्तानमा आएको ६.० म्याग्निट्यूडको भूकम्पका कारण मृत्यु हुने मानिसको सङ्ख्या ६२२ पुगेको र घाइतेको सङ्ख्या कम्तीमा १,५०० रहेको तालिबानको आन्तरिक मामिला मन्त्रालयले पुष्टि गरेको छ।
स्थानीय समयानुसार आइतवार राति ११ः४७ बजे गएको भूकम्पको केन्द्रबिन्दु देशको पाँचौँ ठूलो सहर जलालाबादबाट २७ किलोमिटर टाढा जमिनभन्दा आठ किलोमिटर तल उत्पन्न भएको बताइएको छ।
दुर्गम भेगबाट सूचना आउन बाँकी नै भएकाले हताहत हुने मानिसको सङ्ख्या बढ्न सक्ने अधिकारीहरूले बताएका छन्।
तालिबानका अनुसार कुनारमा ६०० जनाभन्दा बढी मानिसको मृत्यु भएको छ भने नाङ्गर्हारमा पनि केही मानिसको शव फेला परेको छ।
प्रभावित क्षेत्रमा परकम्पहरू गइरहेका छन्। भूकम्पका कारण पहाडी क्षेत्रमा पहिरोले सडकहरू अवरुद्ध भएका छन् भने उद्धारकार्य पनि प्रभावित भएको छ।
End of धेरै पढयसअघि तालिबान सरकारका कैयौँ स्रोतहरूले दर्जनौँ घरहरू "भग्नावशेषमा परिणत" भएको बताएका थिए।
बीबीसी अफगान सेवाका अनुसार निकै प्रभावित कुनार प्रान्तका कैयौँ स्रोतहरूले त्यहाँ "सयौँ मानिसको मृत्यु भएको" र कैयौँ घाइते भएको बताएका छन्।
तालिबान अधिकारीहरूले दुर्गम क्षेत्रमा उद्धारकार्यमा सघाउन अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय संस्थाहरूलाई आग्रह गरेका छन्।
त्यहाँ कतिपय क्षेत्रहरू पहिरो र बाढीका कारण हवाई पहुँचमा मात्र छन्।
तालिबान सरकारले दुर्गम भेगमा उद्धार गर्न तथा प्रभावित क्षेत्रमा बसोबास मानिसहरूसम्म पुग्न हेलिकप्टरहरू प्रयोग गरेको छ।
घाइतेहरूको उपचार र सहायताका लागि चिकित्सकहरू बोकेका कम्तीमा चारवटा हेलिकप्टरहरू कुनार प्रान्त पुगेको स्रोतहरूले बताएका छन्।
यसैबीच नाङ्गर्हार प्रान्तमा दर्जनौँको सङ्ख्यामा स्वयंसेवकहरू रक्तदान गर्न अस्पतालहरूमा पुगेका छन्।
भूकम्पले काबुलदेखि पाकिस्तानको राजधानी इस्लामाबादसम्मका भवनहरू हल्लाएको बताइएको छ। उक्त स्थान झन्डै ३०० किलोमिटर टाढा अवस्थित छ।
धेरैजसो भूकम्पको क्षति कुनार प्रान्तमा भएको ठानिएको छ जसको झन्डै ९० प्रतिशत भूभाग पहाडी छ।
सन् २०२२ को भूकम्पमा पनि यस्तै कठिनाइहरू देखा परेका थियो।
त्यस बेला झन्डै १,००० जनाको मृत्यु भएको थियो। पहिरोका कारण दुर्गम गाउँहरूमा खोज र उद्धार प्रयासहरू अवरुद्ध भएपछि हवाई मार्ग प्रयोग गर्नुपरेको थियो।
अफगानिस्तानमा बारम्बार विनाशकारी भूकम्प किन
अफगानिस्तान 'इन्डिअन टेक्टोनिक प्लेट' र 'यूरेशिअन टेक्टोनिक प्लेट' जोडिने कैयौँ 'फल्ट लाइनहरू'माथि अवस्थित छ।
भूमिमुनि पृथ्वीभित्र रहेका टेक्टोनिक प्लेटमा अकस्मात् हलचल हुँदा भूकम्प जान्छ। प्लेटहरू ठोक्किएपछि बनेका दरारलाई फल्टलाइन भनिन्छ।
त्यसैले अफगानिस्तानलाई भूकम्पका दृष्टिले निकै जोखिममा रहेको क्षेत्र मानिन्छ।
सन् २०२३ को अक्टोबर महिनामा पश्चिमी प्रान्त हेरातमा आएको ६.३ म्याग्निट्यूडको भूकम्पमा परी झन्डै १,५०० जनाको मृत्यु भएको संयुक्त राष्ट्रसङ्घको तथ्याङ्कले देखाउँछ।
जमिनबाट केबल १४ किलोमिटर उत्पन्न भएकाले उक्त भूकम्पले धेरै क्षति गराएको थियो। अहिलेको भूकम्पको उत्पत्ति जमिनको सतहभन्दा अझ नजिकै मापन गरिएको छ।
अफगानिस्तानमा ढुङ्गा, काँचो इँटा, काठपात र कमजोर कङ्क्रिट प्रयोग गरेर बनाइने भएकाले कच्ची घर बनाउने चलन छ।
त्यसैले त्यस्ता संरचनाहरू भूकम्पका कारण सजिलै भत्किन सक्छन्।
भूकम्पपछि आउने पहिरोले पनि अफगानिस्तानका पहाडी भूभागमा धेरै क्षति पुग्छ। पहिरोले घरहरू भत्काइदिन्छ र नदीहरू थुनिदिन सक्छ।
पहिरोका कारण उद्धार र राहत वितरण पनि प्रभावित हुन्छन्।
(बीबीसीनेपालीबाट)
