सिरहा, २४ माघ। लहान १३ घलेटोलकी ४५ वर्षिय प्रमिला मुखियाले रोजगारीको लागि भारत गएका श्रीमान कारी मुखियालाई कुटपीटगरी हत्या गरेको आरोप लगाएकी छिन्। गत भदौमा सुखिपुरका विन्देश्वरी सदायसँग भारत पञ्जाव राज्यको जलान्धरमा सेलर मिलमा कामगर्न गएका उनको गत पुसको २९ गते भारतमै मृत्यु भएको थियो।
मृत्युको २ दिनपछि माघ २ गते नेपाल घर ल्याएपनि प्रहरीले भारतमा मृत्यु भएकाले पोष्टमार्टम गर्नु नपर्ने भनेपछि आफूहरुले दाहासंस्कार गरेको श्रीमती प्रमिलाले बताईन्। उनलेभने, ‘हामी मृत्युको खवरपछि नै आत्ति सकेका थयौं, दुई दिन पछि विन्देश्वरीको भाई जोगी सदायले माडरसम्मा लाश ल्याईदिए। हामीले जाँच गराउने कुरा गर्दा प्रहरीले भारतमै मृत्यु भएकाले पर्दैन भनेपछि हामीले लास जलायौं।’
उनले आफ्नो श्रीमानमाथि त्यहाँ कुटपीट भएको र सोही कारणले मृत्यु भएको बताए। सँगै कामगर्न गएकालेहरुले सुनाएको आधारमा उनले कुटपीट हुने गरेको र मृत्युको कारण त्यहि भएको दावी गरे। उनले आफ्नो श्रीमानलाई भारत लग्ने विन्देश्वरी सदायलाई पक्राउ गरी कार्वाही गर्नुपर्ने माँग गरे।
उनले भने, ‘तर तत्कालै लहान प्रहरीले जोगि सदायलाई नियन्त्रणमा लिएपछि न्याय पाउँछौं भन्नेमा थियौं। उनलाई पनि प्रहरीले छोडीदिए। अहिले हाम्रो सुनिदिने कोही छैन अन्यायमा पर्यौं।’
‘अहिले प्रहरीले पनि हप्की दप्की गर्छ, हाम्रो कुरै सुन्दैनन्; प्रमिलाले भने, ‘हामी क्रिया सकेर प्रहरीको जाँदा जोगि सदायलाई छोडी सकेको रहेछ। उल्टै तिमिहरु समयमा आएनौ, त्यसैले छोडिदिएँ। समय मिलाएर बोलाउँछु। तिमिहरुलाई पनि खवर गरौंला भन्दै तीन साताभन्दा बढी टार्ने गरेको छ।’
स्थानीय एक अगुवाले भने प्रहरीकै रोहवरमा क्रिया खर्च र राहत स्वरुप दुई लाख ५० हजार रुपैयाँ दिने सहमति भएको बताए। उनले त्यहि रकम पनि अहिले नपाउने अवस्थामा पुगेको बताए। उनले भने, ‘प्रहरीकै अगाडी सहमति भएको थियो। सहमतिपनि पुरा भएर मान्छे पनि छाडियो, अव गरिवले दुःख पाउने भए।’
इलाका प्रहरी कार्यालय लहानका प्रमुख डीएसपी विष्णु प्रसाद सोतीले शव सदगद गरेपछिमात्र उहाँहरु आफ्नो सम्पर्कमा आएको बताए। उनले आफूहरुलाई पछिमात्र भारतमा मृत्यु भएको भन्ने जानकारी प्राप्त भएको र उहाँहरुले क्षतिपुर्तिभन्दा पनि भारतमा कामगरे बापतको पाउनुपर्ने रकम माँग गरेर निवदेन दिएको बताए।
‘काम गरेको ज्याला जसले कामगराउन लागेको थियो उनीमार्फत दिलाउने भन्ने भएको छ। उहाँहरु समयमा आई नपुगेकाले कसैलाई त्यसै थुनेर राख्ने कुरा भएन। जिम्मा जमानिमा छोडिएको छ। अहिले बोलाउने प्रयास भईरहेको छ।’
डीएसपी सोतीले यहाँ यति उति दिनेभन्ने कुनै सल्लाह नभएको उहाँहरुले भारतमा काम गर्दा पाउने रकम दिलाउने भन्ने सम्म भएको बताए।
कामगर्ने सेलर मिलमा उनीसहितका मजदुरहरुलाई काम गर्न नसक्ने भन्दै कुटपीछ हुने गरेको त्यहि एक महिना काम गरेर भागेका कारीका भतिजो शिवनन्दन मुखियाले जनाए। उनले भने, ‘म पनि त्यहि मिलमा खाना बनाउने काम गर्न गएको थिएँ। एक महिना ६ दिनसम्म काम गरेँ। एक दिन मुन्सिले मलाई छुट्ट्रै खाना बनाईदेउ भने। मैले मानि, सोही कारण मुन्सिले मलाई गाली गरे। सँगै रहेको मेरो काकाले केटाकेटीलाई किन गाली गरेको भन्दा काकामाथि नै जाई लागे, कुटपीट गरे।’
उनले काकालाई काली गलौज गर्दै कुटेको देखेपछि म त्यहिदिन सवैलाई खाना खुवाएर दिउसो भागेको बताए। उनले आफू पाँच दिनसम्म भोकै हिँदै र विनाभाडा रेल चड्दै घर आई पुगेको बताए।
प्रमिलाका एक छोरी र तीन छोरा छन्। एकजनाको विवाह भएपनि अन्यको विवाह गर्न बाँकी रहेको बताए। श्रीमानको मृत्यु पछि उनी सन्तानको लालन पालन र विवाह कसरी गर्ने भन्ने चिन्तामा छिन्।
