सिरहा, १६ साउन। पछिल्ला दिनहरुमा स्थानीय तहमा वेथिती व्यापक रुपमा मौलाएको छ। स्थानीयतहको जनप्रतिनिधी र कर्मचारीको मिलेमत्तोमा स्थानीय तहमा हुने वेथिती आफैमा अत्यासलाग्दो छ।
यसको सानो उदाहरण सिरहको अर्नमा गाउँ पालिका हो। यो पलिकाले योजनाहरुको काम सम्पन्न नै नगरी रकम निकाशा दिएको छ। पालिका अध्यक्ष र प्रशासकीय अधिकृतले कानुन विपरित योजनाका कामहरु सम्पन्न नै नगरी आफ्नो आफन्तले गरेको कामको अर्थिक सेटिङमा रकम भुतmानी गरेको रहस्य खुलेको हो।
मिलेमत्तोकै कारण भवनको छत ढलान हुनु अघि नै फर्जि मूल्याङ्कन, विल भर्पाई बनाएर रकम निकासा गरेको स्रोतको दावी छ। निर्माणस्थलमा भइको योजनाको सूचना पार्टीमा अध्यक्षको नाम र नम्वर राखिएको भएपनि त्यसमा भएको मोवाईल नम्वर अन्य व्यक्तिको रहेको छ। यसले पनि योजनामा गडवडी रहेको संकेत गर्ने स्थानीयहरु नै बताउँछन्।
पालिका कार्यालयसँगै जोडिएको भवन निर्माणमा कसले काम गरिरहेको छ भन्ने वरपरका सवैलाई राम्रोसँग जानकारी रहेको त्यहि कार्यरत एक कर्मचारीले बताए। ती कर्मचारीले भने, ‘सुचना पार्टीमा देखिएको अध्यक्ष काम भएको एक दिनपनि देखिन काम कसले गर्यो भन्ने सवैले देखेकै छन्।’
स्थानीय बुद्धिजीविहरुले भने, ‘असार २३ गते राति छत ढलान गरेर कहिले नाप जाँच, मूल्याङ्कन र विलभर्पाई जम्मा गरेर र भुक्तानी मिल्यो। यो सवै सेटिङ्गमा काम भईरहेको छ। कुनै सङ्कै छैन।’
तराई मधेश समृद्धि कार्यक्रम र गाउँपालिकाको साझेदारीमा वडा नम्वर ३ मा पसल सञ्चालन गर्न मिल्ने ८ कोठे सटर भवन निर्माणको लागि ३४ लाख रकम विनियोजन गरिएको थियो। यो भवन निर्माण गर्न नामको लागीमात्र उपभोक्ता समित गठन भएको थियोे।
भवनको पिलर, वाल र छत ढलानको काम सम्पन्न गरी निकासा लिईसक्दा पनि उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष सिमल देवी सदायले जानकारी नपाउनुले नामकोलागिमात्र समिति गठन भएको पुष्टि गर्छ।
यस काममका कति रकम निकासा भयो, निकासा कसले लियो भन्ने उपभोक्ता समित अध्यक्ष सदायलाई कुनै जानकारी छैन। उनी भन्छन्, ‘अफिसमै मिटीङ्ग भएको थियो, मलाई पनि समितिमा राखेको रहेछ। निर्माणका सम्पूर्ण काम गरिरहेका नविन यादवले घरमै आएर चेकमा सहि लगारएर लग्यो। म अक्षर नचिन्ने मान्छे के लेखिएको थियो केही थाहा छैन।’
सोही वडाका वडा अध्यक्ष महेश यादवले निमार्णका सम्पूर्ण काम नविन यादवले गरेको बताए। उनले निर्माणमात्र हैन समितिको अध्यक्षसमेत नविन नै हेको दाविगरे। उनले, ‘उपभोक्ता समितिको अध्यक्ष नै नविन हो, मैले बनाएको मलाई थाहा हुँदैन? भन्ने प्रतिप्रश्न थपे समिति जो कोही भएपनि काम नविन यादवले गरेको हो, काम पनि राम्रो भएको छ।’
उनले वर्षाका कारण छत ढलानको काम असार २३ गते राती सम्पन्न भयो। अझै केही काम बाँकी रहेको छ। बाँकी कामको रकम कार्यालय प्रमुखले होल्ड गरेर राखेको बताए।
अर्नामा गाँउपालिकामा जनप्रतिनिधि तथा कर्मचारीहरुले रकम हिनामिना गर्नकै लागी गाँउघरका निमुखा, गरिव, दलित र कमजोर वर्गका व्यक्तिलाई नामकैलागी उपभोतmा समितिमा राखेर काम आफै वा आफन्तहरु लगाएर गराउने गरेको स्रोतको दावी छ।
यता प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत द्रोपती कुमारी यादवले निर्माणको सम्पूर्ण काम उपभोक्ता समितिले गरेको दावी गरीन। उनले भनिन, ‘मैले बुझेसम्म भवनको काम उपभोक्ता समितिले गरेको हो। उपभोक्ता समितिले ठेकेदारलाई दिएर कामगराएको भए मलाई जानकारी भएन।’
उनले कामको मूल्याङ्कनको आधारमा २२ लाख रुपैयाँमात्र निकाशा भएको जनाउँदै अरु थप जानकारी चाहिएकोभए कार्यालयमा आउनुस् भन्दै फोन काटे।
सटर भवन निमार्णको लागी सोही वडाका सिमल देवी सदायलाई उपभोतmा समितिको अध्यक्षको रुपमा खडागरी काम भन्ने जनप्रतिनिधिकै आफन्त पर्ने नविन यादवले गराएको स्थानियहरुको आरोप छ।
